مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
32
1
2019
03
21
اثر کم آبیاری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی ارقام گندم نان و دوروم
1
12
FA
صادق
باغبان خلیل آباد
دانشجوی دکترا، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
s_baghban008@yahoo.com
حمیدرضا
خزاعی
استاد،گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
khazaie14@yahoo.com
محمد
کافی
استاد، گروه زراعت،دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
m.kafi@um.ac.ir
10.22092/aj.2018.116367.1220
چکیده<br /> بهمنظور بررسی اثرات کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات فیزیولوژیکی مرتبط با تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل چهار سطح آبیاری (100، 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی) در پلاتهای اصلی و ارقام شامل سه رقم گندم نان (پیشگام، الوند، اروم) و سه رقم گندم دوروم (بهرنگ، آریا، دنا) در پلات فرعی قرار گرفتند. صفات موردبررسی شامل صفات زراعی وابسته به عملکرد، شاخص محتوی کلروفیل، غلظت کلروفیلهای a و b و محتوی آب نسبی برگ پرچم بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به ارقام پیشگام (723 گرم در مترمربع) و الوند (677 گرم در مترمربع) بود. تنش کمآبی سبب کاهش میزان عملکرد دانه همه ارقام شد. بین ارقام موردمطالعه بیشترین شاخص برداشت با میانگین 52 درصد مربوط به رقم دنا و کمترین آن با میانگین 32 درصد مربوط به رقم اروم بود. شاخص برداشت تحت تأثیر میزان آبیاری قرار نگرفت. محتوی آب نسبی برگ پرچمی در تنش شدید نسبت به شاهد 45 درصد کاهش یافت، ومحتوی کلروفیلهای a وb با کاهش میزان آبیاری به ترتیب به میزان 08/40 و 78/65، کاهش یافت. در نهایت به نظر می رسدبا کاهش 25درصدی مصرف آب در بین ارقام گندم نان بهترین برای کاشت رقم پیشگام و در بین ارقام دروم بهترین بهرنگ باشد. <br /> کلمات کلیدی: صفات زراعی، کلروفیل، محتوای آب نسبی
آبیاری,کلروفیل,a وb,محتوی آب نسبی
https://aj.areeo.ac.ir/article_118526.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_118526_cd0b5af2f31f80372e4a5cc9bce2ed86.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
32
1
2019
03
21
ارزیابی کارآیی انرژی در نظام کشاورزی حفاظتی منطقه معتدل-سرد مشهد
13
29
FA
علی اکبر
مویدی
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر مرکز تحقیقات و اموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
moayediali@yahoo.com
شجاعت
زارع
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات خراسان رضوی
shojaat_z@yahoo.com
10.22092/aj.2019.125011.1378
این پروژه با هدف ارزیابی کارآیی انرژی سیستم کشاورزی حفاظتی دو سیستم تناوب زراعی در دو آزمایش جداگانه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق مشهد در 5 سال با استفاده از طرح کرت های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی و سه تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شیوه های مختلف خاکورزی در سه سطح شامل: شیوه متداول خاکورزی (شخم + دیسک + تسطیح + کاشت با بذرکار)، شخم کاهش یافته (چیزل پکر یا دیسک سبک + کاشت با بذرکار) و بدون شخم (کاشت مستقیم با بذرکار) در کرتهای اصلی و مدیریت بقایای گیاهی در سه سطح بدون بقایا، حفظ 30% بقایا و حفظ 60% بقایای محصولات مختلف درکرت های فرعی قرار گرفت. در اولین آزمایش سیستم تناوب زراعی رایج این منطقه شامل گندم-ذرت-گندم-خربزه-گندم و در آزمایش دوم سیستم تناوب زراعی پیشنهادی یا پایدار شامل گندم-کلزا-گندم-شبدر-گوجه فرنگی-گندم بررسی شد . نتایج نشان داد از نظر مصرف انرژی برای هر دو تناوب زراعی رایج و پایدار سهم نیروی انسانی بسیار کم بود و آب و کاه و کلش هر کدام با حدود 30 درصد بیشترین سهم را دارا بودند و ماشین آلات و کود در مرتبه بعد قرار گرفتند. در هر دو سیستم تناوب زراعی رایج و پایدار، تیمار بدون شخم و بدون بقایا بالاترین بهره وری انرژی را داشت. افزایش فعالیتهای خاک ورزی از بدون شخم به متداول، در سیستم تناوب زراعی رایج کاهش بهرهوری انرژی را در پی داشت، اما افزایش فعالیتهای خاک ورزی از بدون شخم به حداقل شخم کمی بهره وری انرژی را افزایش داد.
خربزه,ذرت,شبدر,کلزا,گندم,گوجه فرنگی
https://aj.areeo.ac.ir/article_119302.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_119302_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
32
1
2019
03
21
اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد شاهدانه
28
49
FA
نسرین
فرهمندراد
گروه زراعت، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
سید غلامرضا
موسوی
گروه زراعت، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران
s_reza1350@yahoo.com
محمد
حسین صابری
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی، بیرجند، خراسان جنوبی، ایران
10.22092/aj.2019.115031.1180
به منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر صفات مورفولوژیکی و عملکردی شاهدانه، آزمایشی در سال 1392 در مرکز تحقیقات کشاورزی بیرجند به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش سه تاریخ کاشت 23 اردیبهشت، 7 خرداد و 22 خرداد ماه به عنوان عامل اصلی و سه تراکم 22/22، 11/11 و 4/7 بوته در متر مربع به عنوان عامل فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتااخیر در کاشت از 23 اردیبهشت به 22 خرداد قطر ساقه، تعداد انشعابات ساقه اصلی، ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته و واحد سطح، عملکردهای دانه و بیولوژیک در بوته و متر مربع و شاخص برداشت را به طور معنیداری و به ترتیب 2/20، 2/22، 3/20، 2/49، 2/43، 53، 9/36، 48، 9/36 و 6/17 درصد کاهش داد همچنین نتایج نشان داد با کاهش تراکم از 2/22 به 4/7 بوته در متر مربع، تعداد دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در مترمربع به ترتیب به میزان 2/37، 7/13 و 5/19 درصد کاهش و قطر ساقه، تعداد انشعابات ساقه اصلی، تعداد دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در بوته و وزن هزار دانه به ترتیب به میزان 7/40، 7/22، 7/72، 3/112، 4/141 و 32 درصد به طور معنیداری افزایش یافت. به طور کلی به منظور رسیدن به عملکرد اقتصادی مطلوب در زراعت گیاه دارویی شاهدانه در منطقه بیرجند، کشت زودهنگام (ترجیحا دهه سوم اردیبهشت) و نسبتا متراکم (2/22 بوته در واحد سطح) آن را میتوان توصیه کرد.
گیاه دارویی,زمان کاشت,تعداد بوته,شاخص برداشت,تعداد دانه,ارتفاع بوته
https://aj.areeo.ac.ir/article_119300.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_119300_07996cf5920f74f05a061046b1abb140.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
32
1
2019
03
21
تأثیر باکتری های حل کننده فسفات و قارچ میکوریزا بر تجمع عناصر غذایی کم مصرف در اندام های هوایی گندم های کراس سبلان و ساجی در شرایط دیم
50
80
FA
رحیم
ناصری
گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
rahim.naseri@gmail.com
مهرشاد
براری
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ایلام، تلفن09186146808
bararym@gmail.com
محمدجواد
زارع
گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
zareamj@yahoo.com
کاظم
خاوازی
استاد، موسسه تحقیقات خاک و آب، کرج موسسه تحقیقات خاک و آب، کرج
kkhavazi@swri.ir
زهرا
طهماسبی
گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
ztahmasebi@ut.ac.ir
10.22092/aj.2019.116898.1233
به منظور بررسی اثر باکتری سودوموناس و قارچ میکوریزا بر میزان عناصر غذایی ریزمغذی اندامهای هوایی گندم ، آزمایشی مزرعهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو مکان در مزرعه دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام و ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. رقم گندم (کراسسبلان و ساجی) و تیمار منابع کودی: 1- تیمار شاهد (Control)، 2- 50 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی فسفر (50 kg/ha P)، 3- باکتری سودوموناس پوتیدا (PSB)، 4- قارچ گلوموس موسه (GM)، 5- باکتری سودوموناس پوتیدا+ قارچ گلوموس موسه (PSB+GM)، 6- باکتری سودوموناس پوتیدا+ قارچ گلوموس موسه+25 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی فسفر (PSB+GM+25 kg/ha P)، 7- باکتری سودوموناس پوتیدا+25 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی فسفر (PSB+25 kg/ha P) و 8- قارچ گلوموس موسه+25 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی فسفر (GM+25 kg/ha P). بیشترین میزان روی در مرحله پنجهزنی (9/13 میلیگرم بر کیلوگرم)، برگ (11 میلیگرم بر کیلوگرم)، ساقه (6/15 میلیگرم بر کیلوگرم) و سنبله (09/24 میلیگرم بر کیلوگرم)، منگنز در مرحله پنجهزنی (5/238 میلیگرم بر کیلوگرم) برگ (1/56 میلیگرم بر کیلوگرم)، ساقه (2/6 میلیگرم بر کیلوگرم) و سنبله(5/16 میلیگرم بر کیلوگرم)، آهن در مرحله پنجهزنی (5/238 میلیگرم بر کیلوگرم)، برگ (5/163 میلیگرم بر کیلوگرم)، ساقه (7/35 میلیگرم بر کیلوگرم) و سنبله (2/90 میلیگرم بر کیلوگرم) و منیزیم در مرحله پنجهزنی (3/0 درصد) و ساقه (26/0 درصد) در رقم ساجی × GM+25 kg/ha P و کمترین میزان عناصر عذایی موجود در اندامهای هوایی در رقم کراسسبلان و تیمار Control مشاهده شد.
روی,عناصر ریزمغذی,منابع کودی,منیزیم
https://aj.areeo.ac.ir/article_119088.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_119088_a19c7bb41c5138fdd04680ffd79d4eb0.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
32
1
2019
03
21
اثر تراکم بوته و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص های رشد برنج رقم طارم هاشمی در رودسر
81
100
FA
مجید
عاشوری
0000000240183783
گروه زراعت، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران
mashouri48@yahoo.com
10.22092/aj.2018.120278.1242
این تحقیق بهصورت طرح اسپلیت پلات (کرت-های یکبار خرد شده) در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی تراکم بوته در چهار سطح: 100 بوته در متر مربع (1010 سانتیمتر)، 25 بوته در متر مربع (2020 سانتیمتر)، 16 بوته در متر مربع (2525 سانتیمتر) و 11 بوته در متر مربع (3030 سانتیمتر) و عامل فرعی مقدار نیتروژن در چهار سطح، صفر، 40، 80، 120 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تعداد پنجه بارور در متر مربع، تعداد دانه در پانیکول، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت تحت تأثیر تراکم بوته، سطوح کود نیتروژن و برهمکُنش معنیدار تراکم بوته و سطوح مختلف کود نیتروژن قرار گرفت. بیشترین شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول برنج در تیمار 100 بوته در متر مربع (فاصله کاشت 1010 سانتیمتر) مشاهده شد. شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول، برنج در تیمارهـای مقادیر بالای نیتروژن نسبت به تیمارهای نیتروژن پایین بیشتر بود. بیشترین عملکرد دانه در تیمار 25 بوته در متر مربع (فاصله کاشت 2020 سانتیمتر) و مصرف 80 کیلوگرم در هکتار نیتروژن با 6833 کیلوگرم و کمترین عملکرد دانه در تیمار 11 بوته در متر مربع (با فاصله کاشت 3030 سانتیمتر) و عدم استفاده از کود نیتروژن به میزان 4780 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد. نتایج نشان داد که مصرف کود نیتروژن 80 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با عدم مصرف کود نیتروژن به میزان 43 درصد عملکرد دانه را افزایش داد.
برنج,تراکم کاشت,عملکرد,نیتروژن
https://aj.areeo.ac.ir/article_119089.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_119089_5c9967e5165e732db48d7c5abf598a72.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
32
1
2019
03
21
مقایسه سامانههای زراعی برنج از نظر عملکرد شلتوک و ویژگیهای خاک در سه منطقه استان مازندران
101
122
FA
رحمان
عرفانی
عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران - آمل
r_erfani2002@yahoo.com
همت اله
پیردشتی
عضو هیئت علمی گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
pirdasht@yahoo.com
محمدزمان
نوری
عضو هیئت علمی، موسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران (آمل)
mznouri@yahoo.com
رحمت
عباسی
گروه زراعت، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
rabasi@alumni.ut.ac.ir
10.22092/aj.2018.122292.1309
با توجه به اثر مخرب زیستمحیطی کشاورزی متداول روز به روز بر اهمیت توجه به کشاورزی جایگزین افزوده میشود. بدین منظور جهت مقایسه سه سامانه متداول، کمنهاده و ارگانیک از نظر عملکرد و ویژگیهای کیفی خاک شالیزار، آزمایشی طی سالهای 1394و 1395 در سه منطقه مختلف استان مازندران (آمل، بابل و فریدونکنار) اجرا شد. در سامانه زراعی ارگانیک، از کود مرغی و کودهای زیستی و جهت مبارزه با آفات و بیماری از قارچکشها و حشرهکشهای زیستی استفاده شد. در سامانه زراعی کم نهاده، نهادههای خارجی تولید در مقایسه با سامانه متداول به حداقل رسانده شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد شلتوک و بیولوژیک در منطقه فریدونکنار و در کشت کمنهاده به دست آمد که در مقایسه با دو با سامانه متداول و ارگانیک بهترتیب 73/4 و 80/2 و 90/29 و 12/29 درصد بیشتر بود. میزان شاخص برداشت در کشت ارگانیک، کم نهاده و متداول بهترتیب 84/37، 69/38 و 85/36 درصد بود که اختلاف معنیداری بین ارگانیک و کم نهاده مشاهده نشد. همچنین سامانههای مختلف زراعی بر خصوصیات کیفی خاک تأثیر معنیداری داشتند بهطوریکه اسیدیته خاک در کشت ارگانیک با کاهش 57/2 درصدی از 39/7 در سال اول به 20/7 در سال دوم رسید اما در دو سامانه کم نهاده و متداول بهترتیب افزایش 92/0 و 15/1 درصدی را در سال دوم به همراه داشت.
ارگانیک,اسیدیته خاک,برنج,عملکرد شلتوک,متداول
https://aj.areeo.ac.ir/article_119301.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_119301_e20c6b855d944c55a8be4f1adde2466f.pdf
مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
پژوهش های کاربردی زراعی
2538-4066
2538-4058
32
1
2019
03
21
ارزیابی تولید علوفه در کشت مخلوط ماشک گلسفید و ماشک مراغه در کشت پاییزه در دیمزارهای سردسیر
123
134
FA
خشنود
علیزاده
بخش تحقیقات علوفه، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران
khoshnod2000@yahoo.com
صادق
شهبازی
بخش تحقیقات علوفه، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران
sadeqshahbazy@yahoo.com
10.22092/aj.2019.115908.1201
به منظور بررسی میزان تولید علوفه در نسبتهای مختلف کشت مخلوط دو گونه ماشک پانونیکا (Vicia pannonica Crantz ) و داسیکارپا (Vicia villosa subsp. varia (Host) Corb)، این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی (96-1394) تحت شرایط دیم سردسیری مراغه انجام شد. تیمارها شامل کشت خالص ماشک رقم مراغه و رقم گلسفید بههمراه نسبتهای افزایشی از اختلاط بذر این دو رقم با نرخ 10% بصورت درهم بود. مقایسه میانگینها و برآورد نسبت برابری زمین برای کشتهای مخلوط با استفاده از مقدار علوفه خشک انجام شد. نتایج نشان داد که متوسط عملکرد علوفه خشک در کشت خالص رقم گلسفید بعنوان یک رقم پاییزه، 1953 کیلوگرم در هکتار بود. کرتهای کشت خالص ماشک مراغه در سال دوم آزمایش (96-1395) در اثر خسارت سرما بطور کامل از بین رفت. در کشت مخلوط این دو رقم در سال دوم ، ماشک مراغه توانست از خسارت سرما عبور و در یک رقابت مثبت با ماشک گل سفید، مزرعه متراکم و درهم بافتهای ایجاد گردید. بیشترین عملکرد علوفه خشک (2889 کیلوگرم در هکتار) در اختلاط بذری 70% ماشک گلسفید و 30% ماشک مراغه بدست آمد و کشت مخلوط 60% ماشک گلسفید و 40% ماشک مراغه از بیشترین نسبت برابری زمین (1.34) برخوردار بود. در مجموع چنین نتیجهگیری شد که کشت مخلوط دو رقم ماشک گلسفید و مراغه برتر از کشت خالص آنها بود و اختلاط بذری ماشک گلسفید با ماشک مراغه در نسبت 3 به 2، برای شرایط دیم سردسیری مراغه و احیانا مناطق مشابه، قابل توصیه است.
علوفه دیم پاییزه,Vicia panonica,Vicia dasycarpa
https://aj.areeo.ac.ir/article_119096.html
https://aj.areeo.ac.ir/article_119096_1abfc3a584c460122397ecce88298855.pdf